Przy wyborze typografii istnieje niepisana zasada, mówiąca że fonty powinny ze sobą współpracować i być ze sobą spójne.
Dobra typografia to ponad połowa sukcesu przy projektowaniu graficznym. W jaki więc sposób powinniśmy  zestawiać ze sobą fonty, a których z kolei powinniśmy się wystrzegać całkowicie? W tym wpisie znajdziecie odpowiedzi na te pytania jak i  na inne z zakresu typografii, a także listę stron i materiałów, które pomogą Wam w projektowaniu.

 

CZCIONKA A FONT

Na początek warto poruszyć pewną kwestię semantyczną, która dla niektórych może być oczywista, czcionka nie jest tym samym co font.

CZCIONKA ≠ FONT

W encyklopedii czytamy:

Czcionka – rodzaj nośnika pojedynczych znaków pisma drukarskiego, podstawowy materiał zecerski używany w technice druku wypukłego.

Font – zestaw czcionek o określonych cechach zapisany w postaci elektronicznej, w jednym pliku.

Na stronie słownika języka polskiego czytamy:

[..]
1. Czcionka – (dawniej) pojedynczy znak, służący do złożenia słowa. To element najczęściej metalowy, służący do druku (odbijania farby) na papierze.
2. Glif – cyfrowy odpowiednik czcionki.
3. Font – zbiór glifów, zapisanych w pliku komputerowym (*.otf, *.ttf, *.fon, etc.). Font, to odpowiednik dawnej kaszty, czyli szuflady z czcionkami.
4. Krój pisma – obraz kompletnego zestawu znaków pisma, zależności pomiędzy nimi, kształtu szeryfów, świateł, etc. […] Tak więc szyld na ścianie może mieć beznadziejny krój pisma, a nie żaden font!

Jednakże, w mowie potocznej niestety utarło się pojęcie czcionki jako równoznacznej z fontem i większość użytkowników internetu posiłkuje się tym właśnie pojęciem.

Dobieranie fontów i łączenie ich w pary

Parowanie fontów może być nie lada wyzwaniem dla początkującego grafika. W sieci dostępna jest masa fontów darmowych jak i tych płatnych, jak więc wybrać te odpowiednie dla nas?

1.Wybierz fonty uzupełniające się

Każdy font, tak jak i człowiek, posiada własny charakter – poważny, elegancki, okolicznościowy, czy figlarny. Musisz upewnić się, że charakter wybranego fontu będzie pasował do celu Twojego projektu. Przykładowo elegancki – skryptowy krój będzie idealny dla zaproszenia na wesele.

Jak to bywa i u ludzi, przeciwieństwa lubią się przyciągać. Więc jeżeli używasz kroju „o silnej osobowości” sparuj go z nieco bardziej neutralnym fontem w celu uzyskania równowagi.

2. Ustal hierarchię wizualną

Najlepszym przykładem ustalenia hierarchii tekstu są tradycyjne gazety i magazyny. Gdy dobierasz fonty do swojego projektu, zastanów się na co chcesz zwrócić uwagę czytelnika, które informacje są kluczowe, a które z kolei mniej istotne. Następnie według tych wytycznych dobierz swój krój, rozmiar i rozmieszczenie tekstu.

Z reguły nagłówki są większe od reszty tekstu, warto też zastosować w nich inny krój. Jeżeli jednak chcemy wyróżnić konkretne słowa w ciągłym tekście, musimy być konsekwentni. Stosujemy w tym celu pogrubienie lub kursywę, podkreślenie jednak nie jest najlepszym wyjściem, a już w żadnym wypadku nie należy mieszać różnych wyróżników w jednym tekście.

3. Rozważ kontekst

Miejsce docelowe Twojego projektu powinno być kluczem do dobrania odpowiedniego fontu. Tekst powinien być czytelny na wydruku, co jest szczególnie istotne przy niewielkich formatach. Ponadto charakter fontu powinien pasować do przesłania i stylistyki reszty projektu. Przykładowo tworząc grafikę o kontekście historycznym, krój fontu powinien pasować do epoki.

4. Łącz fonty szeryfowe z bezszeryfowymi

Połączenie fontu szeryfowego z bezszeryfowym z reguły wygląda dobrze, w szczególności gdy skontrastujemy ich rozmiar.

5. Stwórz kontrast

Jednym z powodów dla których fonty szeryfowe i bezszeryfowe tak dobrze się komponują jest ich kontrast. Kontrast można uzyskać również na wiele innych sposobów: styl, rozmiar, pogrubienie, kolor itp.

6. Unikaj zestawienia podobnych fontów

Zestawienie podobnych fontów zakłóca hierarchię i wygląda nieprofesjonalnie, lepiej tego unikać.

7. Użyj różnych wariantów tego samego kroju

Używanie różnych wariacji tego samego kroju jest zawsze bezpiecznym i oszczędnym w czasie wyjściem.

8. Ogranicz ilość fontów

W swoim projekcie używaj dwóch, maksymalnie trzech fontów. Pamiętaj – im mniej, tym lepiej.

9. Nie używaj tych krojów

Istnieją takie kroje, których używać po prostu nie wypada. Są to fonty przestarzałe i opatrzone, jak na przykład Monotype Corsiva, czy po prostu źle zaprojektowane, jak owiany złą sławą Comic Sans. Należy wystrzegać się również fontów takich jak: Papyrus, Kuba Ręczny, Brush Script, Scriptina, Algerian, Curlz MT, czy Vivaldi.

Jak uniknąć konfliktu przy łączeniu fontów?

• Zwróć uwagę na charakter kroju
• Zachowaj hierarchię 
• Wykorzystaj kolor

Strony pomocne w doborze fontów

• Type Genius
• Font Pair
• Femmebot
• Beautiful Web Type
• Typ.io
• Font Flame

Strony z fontami do pobrania

• Font Squirrel
• Abduzeedo
• Dafont

 

Warto wiedzieć – czyli słownik pojęć powiązanych z typografią

• krój pisma – charakterystyczny obraz kompletu znaków pisma o jednolitych podstawowych cechach graficznych: stylu, rytmie, proporcji, dukcie, układzie lub kształcie szeryfów, właściwościach optycznych
  
• czcionka – rodzaj nośnika pojedynczych znaków pisma drukarskiego, podstawowy materiał zecerski używany w technice druku wypukłego
  
• font – zestaw czcionek o określonych cechach zapisany w postaci elektronicznej, w jednym pliku
  
• cyfry nautyczne – znaki cyfr arabskich występujące w niektórych krojach pisma, zaprojektowane w ten sposób, aby nie odróżniały się wizualnie od minuskuł. Efekt ten osiąga się poprzez naruszenie jednolitej linii cyfr tego typu, a konkretnie poprzez nadanie niektórym z nich wydłużeń dolnych, a innym wydłużeń górnych.
• cyfry zwykłe – mają jednakową wysokość najczęściej zbliżoną do wysokości wersalików danego kroju, czasami mniejszą
  
• dukt – charakterystyczny dla danego kroju pisma kształt i układ kresek tworzących litery, wynikający ze sposobu kreślenia według ustalonych zasad graficznych i geometrycznych
  
• firet – pomocnicza jednostka miary stosowana w typografii, której wartość 1 odpowiada aktualnie używanemu stopniowi pisma. Wyrażana jest jako kwadrat o boku równym danemu stopniowi pisma
  
• kolumna- skład uformowany na określony format, wraz z ewentualnymi tabelami i ilustracjami, odpowiadający stronie danego druku
  
• linie pisma – teoretyczne linie proste, poziome i równoległe do siebie, wyznaczające granice rysunku liter oraz pozostałych znaków w czcionkach i fontach
  
• łam – pionowy blok zarezerwowany dla tekstu, leżący na kolumnie, mający określoną szerokość i długość, czym się różni od szpalty mającej tylko szerokość, a długość dowolną 
  
• majuskuła –  litery wersalikowe, przedstawiają obrazy wielkich liter alfabetu
  
• mediuskuła – litery kapitalikowe, litery o kształcie werslików i wielkości liter tekstowych  danego kroju i stopnia pisma
  
• minuskuła – każda z małych liter alfabetu. Przeciwieństwo majuskuły.
• stopień pisma – jeden z trzech podstawowych parametrów każdej czcionki i fontu; pozostałe dwa parametry to krój i odmiana. Dany stopień to wysokość między górną i dolną linią pisma, a według innej definicji – pomiędzy dolną linią takich liter jak: g, q, p i górną linią wielkich liter akcentowanych (Ć, Ń, Ś). Jest wyrażana w punktach typograficznych.
• szpalta – termin oznaczający pierwszy, surowy skład tekstu, o docelowej szerokości wierszy, a długości (liczby wierszy) wynikającej z objętości tekstu, złożony z czcionek lub wierszy linotypowych. Szpalta zawiera większość docelowych atrybutów tekstu, takich jak: krój pisma w odpowiedniej odmianie i stopniu, interlinię, wcięcia akapitowe itp.

*Słownik opracowany przy pomocy wikipedii