Przygotowanie graficznych plików do druku

Niniejszy artykuł jest wprowadzeniem do zasad DTP, które każdy aspirujący do miana Grafika powinien znać.
Zacznijmy od podstaw.

Czym jest DTP?

DTP (ang. Desktop Publishing – publikowanie zza biurka) –termin ten oznacza komputerowe przygotowanie do druku. [..] W ramach DTP można również zarządzać przepływem prac w drukarni oraz sterować urządzeniami przygotowalni poligraficznej, jak i samej drukarni. Istotne jest, że DTP zajmuje się nie tylko samym obrazem, ale także kształtem podłoża, tak więc termin ten dotyczy także projektowania np. niezadrukowanych opakowań i innych form wykrawanych z papieru, kartonu czy też np. kształtów wycinanych z folii samoprzylepnej. – Wikipedia

W tym artykule skupimy się jedynie na pierwszej części tego procesu, czyli na przygotowaniu do druku.

Przygotowanie plików do druku

1. Rozdzielczość

Przygotowując plik do druku należy pamiętać, aby grafika była dobrej jakości. Najłatwiej drukuje się pliki wektorowe, ponieważ można je dowolnie skalować i nie tracić przy tym na jakości. Oczywiście nie wszystko da się zapisać wektorowo, dlatego grafiki rastrowe muszą być wysokiej rozdzielczości. W tym celu najlepiej pracować w skali 1:1 przy rozdzielczości 300 dpi. Sytuacja wygląda inaczej, gdy mamy projekt wielkoformatowy (np. bilbord) wtedy należy zmniejszyć rozdzielczość  i pracować w skali np. 1:10 (nie zapomnij poinformować o tym fakcie drukarza).

DPI – co to takiego?

dpi (ang. dots per inch) – liczba punktów obrazu przypadająca na cal. Jednostka stosowana do określenia rozdzielczości obrazów generowanych przez drukarki, plotery, naświetlarki itp. Pojęcie to jest bardzo rozpowszechnione i często stosowane także jako potoczny zamiennik określeń pokrewnych, jak ppi (pixels per inch – pikseli na cal), czyli jednostek rozdzielczości obrazów rastrowych, oraz spi (samples per inch – próbek na cal), czyli jednostek rozdzielczości skanerów. – Wikipedia

Przegląd DPI

2. Tryb kolorów

Druk offsetowy bazuje na palecie kolorystycznej CMYK (Cyan, Magenta, Yellow, Black), podczas gdy monitor naszego komputera korzysta z palety barw RGB (Red, Green, Blue). Dlatego nasz projekt wymaga użycia tryb kolorów CMYK.

CMYK – zestaw czterech podstawowych kolorów farb drukarskich stosowanych powszechnie w druku wielobarwnym w poligrafii i metodach pokrewnych (atramenty, tonery i inne materiały barwiące w drukarkach komputerowych, kserokopiarkach itp.)

RGB – jeden z modeli przestrzeni barw, opisywanej współrzędnymi RGB. Jest to model wynikający z właściwości odbiorczych ludzkiego oka, w którym wrażenie widzenia dowolnej barwy można wywołać przez zmieszanie w ustalonych proporcjach trzech wiązek światła o barwie czerwonej, zielonej i niebieskiej.  – Wikipedia

3. Spad

W naszym projekcie bardzo ważne są spady drukarskie. Jeżeli chcemy wydrukować plakaty, czy też wizytówki, ich wielokrotność  jest drukowana na większym formacie, z którego są one później wycinane. Wbrew pozorom nie są one cięte po krawędzi. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta – wystarczy lekkie przesunięcie i nasza praca będzie miała brzydkie białe brzegi. Na szczęście ratują nas spady, na które należy wypuścić krawędzie naszego projektu.

Spad drukarski – obszar druku, który wychodzi poza krawędź ostatecznej publikacji. Spad gwarantuje, że obszar druku będzie dochodził do samej krawędzi po przycięciu arkusza. Wielkość spadu dochodzi do 5 mm. – Wikipedia

Legenda: 1. pasery, 2. paski koloru, 3. informacje o stronie, 4. znaczniki cięcia, 5. znaczniki spadu.
Legenda: 1. pasery, 2. paski koloru, 3. informacje o stronie, 4. znaczniki cięcia, 5. znaczniki spadu.

4. Bezpieczny margines

Wszystkie teksty, logo oraz inne istotne elementy muszą być odsunięte od krawędzi o ok. 10%. Poprawia to zarówno estetykę projektu jak i zabezpiecza przed ucięciem tych elementów, czy też zasłonieniem ich przez elementy konstrukcyjne jak np.dziurkowanie, zapinki itp.

5. Format pliku

Różne drukarnie korzystają z różnych formatów plików, najczęściej jest to jednak PDF lub TIFF z zastosowaną kompresją LZW (kompresja bezstratna, spłaszczone warstwy).

6. Przygotowanie do druku krok po kroku – Photoshop / Illustrator & InDesign / Corel

Photoshop

Plik > Nowy
Powiększamy Szerokość i Wysokość dokumentu o spady. Wybieramy tryb kolorów CMYK i rozdzielczość 300 DPI.

1

lub tworzymy nowy dokument następnie wybieramy z menu Obraz > Rozmiar obszaru roboczego i powiększamy go względnie od środka o nasze spady.3

4

Plik zapisujemy do PDF

Plik > Zapisz jako > Photoshop PDF

5

Illustrator i InDesign

Plik > Nowy

Ustawiamy spady i tryb kolorów CMYK

ai1

Zapisujemy do PDF

Plik > Zapisz jako > Adobe PDF

W zakładce Znaczniki i Spady dodajemy dodatkowo znaczniki cięcia

ai2

Corel

Plik > Nowy

Ustawiamy kolory CMYK i rozdzielczość

corelw

Zapisujemy do PDF

Plik > publikuj jako PDF

Wchodzimy w Ustawienia

corel-3

W Ustawieniach wchodzimy w zakładkę Kolor, gdzie upewniamy się, że jest zaznaczony CMYK

corel-4

Przechodzimy do zakładki Ustawienia drukarskie, gdzie ustawiamy spad  i dodajemy znaczniki cięcia. UWAGA jeżeli dodawaliśmy na początku spad ręczy poprzez zwiększenie rozmiaru arkusza – znaczniki cięcia ustawią się nam wraz z krawędzią tego powiększonego dokumentu.

corel-5

7. Warto pamiętać

  • teksty, wektory, cienkie linie, czy też kreskowane obiekty przesunąć na najwyższą warstwę
  • kilka obiektów wektorowych złączyć w jeden lub spłaszczyć je do bitmapy
  • tło pozostawić na samym dole
  • zwiększyć ilość pasm kolorów w gradientach, wtedy przejście tonalne będzie łagodniejsze
  • teksty przekonwertować na krzywe

Corel: Rozmieść > przekształć w krzywe lub wciśnij CTRL+Q
Illustrator: Tekst > zamień na krzywe lub wciśnij SHITF+CTRL+O
Photoshop: Warstwa > rasteryzuj > warstwa tekstowa lub wciśnij SHIFT+CTRL+E aby spłaszczyć cały obraz.

  • zmienić kolor tekstu na czarny CMYK (Black 100%), zdarza się, że podczas kopiowania tekstu z edytora wkleja się on w kolorystyce RGB
  • przy czarnych tłach zalecam użyć koloru czarnego ze składowych C60/M40/Y40/K100 dla uzyskania głębokiej czerni
  • każda drukarnia ma nieco inne wymogi dotyczące przygotowania plików do druku, dlatego zawsze warto skonsultować się z drukarzem przed ostatecznym przekazaniem plików